Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi İlkeleri Dersi

Emtia ve Kategori Uzmanları İçin
SATIN ALMA MALİYET VE FİYAT ESKALASYON ANALİZİ EĞİTİMİ (2 Gün)

“Emtia Fiyat Analitiği ve Tedarikçi Sözleşmelerinde Fiyat Artış Talepleri ve Eskalasyon Maddeleri”

Eğitimin Amacı:

Eğitimin ilk gününde Emtia Uzmanları (Commodity Buyer/ Manager) – Kategori yöneticileri ( Metals / Steel / Raw Materials ) ile meslek alanının temel konuları ele alınmaktadır. İçerik, uzmanların, emtia piyasalarını derinlemesine analiz edebilmesi, fiyat risklerini yönetebilmesi ve stratejik kararlar alabilmesi için yapılandırılmıştır.

İlk gün eğitimi, küresel emtia piyasalarındaki fiyat oluşum mekanizmalarını anlamak ve bu fiyat hareketlerini iş kararlarına entegre edebilmek isteyen profesyonellere kapsamlı bir bakış kazandırmayı amaçlar. Katılımcılar; demir-çelik başta olmak üzere enerji, metaller ve tarımsal ürünler gibi temel emtia gruplarında fiyatları etkileyen makroekonomik, jeopolitik ve sektörel faktörleri analiz etmeyi öğreneceklerdir.

Satın alma, tedarik zinciri ve finans alanında görev yapan profesyoneller, fiyat dalgalanmalarına karşı daha etkin stratejiler geliştirebilecek, veri temelli karar alma becerilerini güçlendirecek ve şirketlerinin maliyet ve rekabet avantajını koruma konusunda yetkinlik kazanacaktır.

“Fiyat eskalasyonu şirketin sadece satın alma biriminin değil, tüm değer zincirinin konusudur.”

Fiyat Eskalasyon Analizi odaklı ikinci günde; satın alma ve tedarik zinciri yöneticilerinin, küresel emtia piyasalarındaki dalgalanmalar, döviz ve enflasyon şokları, enerji ve lojistik maliyetlerindeki ani artışlar karşısında şirketlerini koruyacak stratejik beceriler kazanmaları hedeflenmektedir.

Bu eğitimde katılımcılar:

• Fiyat eskalasyon risklerini tanımlamayı ve ölçmeyi,
• Sözleşmelere doğru kurgulanmış Fiyat Artış Maddesi (Price Escalation Clause ) entegre etmeyi,
• Tedarikçiden gelen maliyet artış taleplerini veri temelli olarak analiz etmeyi ve müzakere etmeyi,
• Endeks, senaryo ve duyarlılık analizleriyle maliyet yönetimini proaktif biçimde yürütmeyi,
• Kurumsal onay ve raporlama süreçlerini standartlaştırmayı

öğrenmektedir. Böylelikle işletmenin kârlılığı, tedarik sürekliliği ve rekabet gücü sürdürülebilir biçimde güvence altına alınır.

Eğitim Planlaması:

1. Gün – Emtia Fiyat Analizi
2. Gün – Fiyat Eskalasyon Analizi

EĞİTİM İÇERİĞİ:

1. GÜN – VERİDEN KARARA: EMTİA FİYAT ANALİTİĞİ

Giriş ve Temel Kavramlar

• Emtia Türleri: Endüstriyel metaller, enerji, tarım ürünleri, kimyasallar, değerli metaller.
• Piyasa Yapısı ve Aktörler: Üreticiler, trader’lar, brokerlar, borsalar (LME, COMEX, CBOT).
• Fiyat Belirleyici Faktörler: Makroekonomik göstergeler, arz-talep dengesi, jeopolitik riskler.

Piyasa Analizi ve Emtia Takibi

• Global Piyasa İzleme: LME, COMEX, CBOT gibi uluslararası borsalarda işlem gören demir-çelik, alüminyum, bakır, petrol, kimyasallar, tarımsal ürünler vb. emtiaları takibi
• Makroekonomik Analiz: Enflasyon, faiz, döviz kuru, jeopolitik riskler ve enerji piyasaları gibi faktörlerin emtia fiyatlarına etkilerinin yorumlanması
• Trend ve Volatilite Analizi: Fiyat hareketlerini teknik ve temel analiz yöntemleriyle değerlendirilmesi. Kısa, orta ve uzun vadeli öngörülerin geliştirilmesi.
• Endeksler ve Referans Fiyatlar: Platts, Argus, Metal Bulletin

Entegre Karar Alma ve Emtia Stratejisi: Satın Alma, Satış, Planlama, Üretim ve Finans Arasında Koordinasyon

Fonksiyonlar Arası Roller ve Beklentiler

• Satın Alma: Piyasa takibi, fiyat tahmini, tedarikçi pazarlığı.
• Satış: Müşteri kontratları, satış fiyatlandırması, talep öngörüleri.
• Planlama: Hammadde stok seviyeleri, üretim kapasite planları.
• Üretim: Süreç sürekliliği, kalite ve üretim programına uygunluk.
• Finans: Bütçe, nakit akışı, hedge ve döviz risk yönetimi.

Ortak Karar Alma Mekanizması

• “Sales & Operations Planning” (S&OP) toplantılarının yapısı.
• Fiyat dalgalanmalarının bütçe ve kârlılık üzerine etkileri.
• Risk ve fırsatların fonksiyonlar arası dengelenmesi. 

Satın Alma ve Tedarik Stratejileri

• Fiyat Riski Yönetimi: Hedge mekanizmaları (vadeli işlemler, opsiyonlar) ve sabit fiyat anlaşmalarıyla maliyet dalgalanmaları
• Sözleşme Müzakeresi: Fiyat endekslerine bağlı kontrat tasarımı, esnek fiyatlama maddeleri, “cost escalation” hükümleri gibi
• Tedarikçi Portföyü Yönetimi: Küresel tedarik ağlarında alternatif kaynakların yaratılması, uzun vadeli ortaklık stratejilerinin geliştirilmesi

Performans Ölçümü ve KPI’lar

• Fiyat tahmin doğruluk oranı
• Hedge etkinlik oranı
• Satın alma maliyet tasarrufu (%)
• Piyasa öngörü raporlarının zamanlılığı

Kilit Yetkinlikler

• Güçlü istatistik ve finans bilgisi
• Uluslararası ticaret ve lojistik süreçlerine hâkimiyet
• İleri seviye müzakere ve iletişim becerileri
• Stratejik düşünme, risk yönetimi ve karar alma kabiliyeti

Regülasyon, ESG ve Sürdürülebilirlik

• CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) 2026 etkisi.
• Karbon Fiyatlaması ve Emisyon Ticaret Sistemleri.
• Ecovadis, GLEC, ISO 20400 gibi sürdürülebilir tedarik standartlarının emtia stratejilerine etkisi.

2. GÜN – FİYAT ESKALASYON ANALİZİ

SATIN ALMA MALİYET VE FİYAT ESKALASYON ANALİZİ:
ENDEKS VE SENARYO YAKLAŞIMLARI

Giriş ve Temel Kavramlar

• Fiyat Eskalasyonu Nedir? – Normal fiyat revizyonundan farkı
• Risk Perspektifi: Tedarik zinciri, finans, üretim ve satış/pazar üzerindeki etkileri
• Sektörel Örnekler: Kimya, demir-çelik, otomotiv vb. dalgalanmalar

Piyasa Dinamikleri ve Maliyet Faktörleri

• Makroekonomik Faktörler: Enflasyon, döviz kuru, enerji maliyetleri
• Emtia Piyasaları: LME/COMEX ve kimyasal endeksler (ICIS, Platts)
• Jeopolitik ve Regülasyon Etkileri: CBAM 2026, karbon vergileri

Satınalma Maliyet ve Fiyat Analizi Eğitimi

• Maliyet Ayrıştırma (Cost Breakdown) Analizi
• Olması Gereken Maliyet (Should Cost) Analizi
• Toplam sahip olma maliyeti (TCO)
• Tedarikçi maliyet yapısının analizi
• Piyasa fiyat araştırması

SÖZLEŞMELERDE FİYAT ARTIŞI ve DE-ESCALATION MADDELERİ

Analitik Yaklaşımlar ve Veri Kullanımı

• Endeks Tabanlı Modelleme: TÜFE/ÜFE, ICIS fiyat endeksleri
• Senaryo Analizi
  +%5, +%10, +%20 … fiyat artışının kârlılık, stok ve müşteri fiyatlandırmasına etkisinin modellenmesi.
• Veri Kaynakları ve Doğrulama: Resmi endeksler, tedarikçi verileri
• KPI’lar: Eskalasyon sayısı, çözüm süresi, maliyet etkisi

Sözleşme Yönetimi ve Hukuki Çerçeve

• Örnek sözleşme maddeleri (sektörel)
• Price Escalation Clause Yapısı: Tetikleyici koşullar, endeks seçimi, tavan/alt limit
• De-Escalation (Fiyat Düşüşü) Maddesi
• Sektörel Farklılıklar: Kimya, savunma, çimento, makine, otomotiv sözleşme örnekleri

• KPI ve raporlama check-list’i
• Kurumsal politika ve prosedür taslağı

Strateji, Müzakere ve Dijital Araçlar

• Tedarikçi ile fiyat artış müzakeresi: role-play (pratik çalışma yapılmaktadır)
• Risk paylaşımı ve uzun vadeli tedarikçi ilişkisi
• ERP ve BI uygulamaları ile gerçek zamanlı izleme
• Kurumsal eskalasyon prosedürü: örnek iş akış şeması

Fiyat Eskalasyonu Karar Zinciri: Satış, Planlama, Üretim ve Finansın Ortak Yönetimi

• Üretim ve Planlama Perspektifi
  Stok seviyeleri, alternatif malzeme kullanımı ve üretim takvimine olası yansımalar
• Satış ve Müşteri Sözleşmeleri Yönetimi
  Mevcut satış fiyat taahhütleri ve müşteri sözleşmelerine fiyat artışının yansıtılması stratejileri
• Finansal Değerlendirme ve Raporlama
  Nakit akışı, EBITDA ve kâr marjı üzerindeki etkilerin finans departmanı tarafından hesaplanması ve üst yönetime sunulması.
• Kurumsal Politika ve KPI Seti
  – > Eskalasyon süresi, karar onay süresi, marj etkisi gibi anahtar performans göstergelerinin tanımlanması ve sürekli iyileştirme.

Kurumsal Strateji ve Yönetişim

• İç Onay Süreçleri: Satın alma – finans – üretim koordinasyonu
• Risk Paylaşımı ve Bütçe Yönetimi: CFO ve planlama ekipleri için kılavuz
• Tedarikçi İlişkileri Yönetimi: Uzun vadeli ortaklıkta dengeli pazarlık

🎯 Hedef Kitle ve Kazanımlar

Eğitim modülleri, eğitimi hem teknik (analitik ve finansal) hem de stratejik (sözleşme ve yönetişim) boyutlarıyla zenginleştirmektedir. Katılımcılar, hem fiyat artış mekanizmalarını anlayacak hem de sözleşmeye entegre edilebileceklerdir.

Hedef Kitle:

• Emtia tedarikinden sorumlu uzman (Commodity Expert, Commodity Buyer) ve yöneticiler (CPO)
• Kategori Uzmanları (Category Manager – Metals / Steel / Raw Materials)
• Üretim ve planlama ekipleri
• Satın alma ve tedarik zinciri yöneticileri
• Sözleşme ve risk yönetimi uzmanları
• Finans ve bütçe ekipleri

Kazanımlar:

• Emtia / Kategori Uzmanlığı
• Fiyat eskalasyon risklerini tanımlama ve ölçme
• Sözleşmelerde “Price Escalation Clause” kurgulama
• Maliyet artış taleplerini analiz etme ve müzakere stratejileri geliştirme
• Endeks ve veri temelli karar verme becerisi kazanma

Anahtar Sözcükler:

Commodity Buyer, Manager, Kategori, Kategori yöneticisi, Metals, Steel, Raw Materials, LME, Price Escalation Clause, sözleşme, kontrat, fiyat, fiyat eskalasyon, kategori uzmanlığı, eğitim, Commodity Expert, uzman, Hedge, strateji, hesaplama, LME, COMEX, CBOT, veri, demir, çelik, hammadde, satın alma, tedarik, Fiyat Artış Maddesi, cost breakdown, should cost, analitik, maliyet modelleme, tahminleme, maliyet, ICIS, maliyet kırılımı, maliyet ayrıştırma, tedarikçi, tedarikçi sözleşme, pazarlık, müzakere, emtia, emtia piyasaları, CBAM, de-eskalasyon, karar verme, endeks, istatistik, CFO, CPO, toplam sahip olma maliyeti, TCO, Platts, Argus, Metal Bulletin, cost escalation, KPI, Sales, Operations Planning, S&OP, finans, bütçe, EBITDA, fiyat ayarlaması

Emtia ve Kategori Uzmanları için Maliyet ve Fiyat Eskalasyon Analizi Eğitimi